تحقیری دیگر برای سعودی ها

تحقیری دیگر برای سعودی‌ها
چهارمین دور مذاکرات برای پایان دادن به جنگ هفده ساله در افغانستان، که قرار است میان رهبران گروه طالبان و زلمای خلیل زاده نماینده آمریکا در افغانستان برگزار شود لغو شد. خبر‌ها از آن حکایت دارد در آستانه نشست که قرار بود در جده برگزار شود، گروه طالبان تصمیم گرفته محل برگزاری نشست را تغییر دهد. سعودی‌ها که تلاش می‌کردند ابتکار عمل را در صلح میان دولت افغانستان و طالبان در دست بگیرند، این بار با مخالفت طالبان مواجه شده اند و طالبان اعلام کرده برای برگزاری نشست، قطر را به عربستان سعودی ترجیح می‌دهد. در همین راستا یک مقام ارشد طالبان اعلام کرده در حال حاضر رهبران طالبان هرگونه مذاکره مستقیم با دولت افغانستان را رد کرده اند و گفت:: «ما می‌خواستیم با مقامات آمریکا در ریاض در چند روز آینده دیدار کرده تا برخی مذاکرات صلح کامل شود، اما مشکل این است که رهبران عربستان سعودی و امارات متحده عربی می‌خواهند ما با هیئت دولت افغانستان دیدار کنیم و ما نمی‌توانیم در حال حاضر این کار را انجام دهیم. به همین دلیل نشست جده را لغو کردیم. می‌خواهیم محل مذاکرات در قطر باشد.»
مشکل میان طالبان و دولت مرکزی
مشکل اصلی طالبان با هیئت دولت افغانستان است تا جایی که فعلاً موضع سفت و سختی در قبال دولت مرکزی دارد و مدعی شده اند که حاضر به مذاکره با نیرو‌های آمریکایی مستقر در افغانستان هستند، ولی به هیچ عنوان حاضر به مذاکره با دولت مرکزی نیستند. طالبان در حالی ادعا می‌کند که ۷۰ درصد خاک افغانستان در اختیارش است، ادعایی که در عالم واقع رخ نداده است.
تغییر معنادار مکان برگزاری نشست
در سه دوره قبلی برگزاری این نشست که معروف به نشست جده شده بود، سعودی‌ها میزبانی این نشست را برعهده داشتند. حال سؤال اینجاست که چه اتفاقی افتاده که مکان برگزاری نشست از جده به دوحه تغییر کرده است. اتفاقی که سؤالات زیادی را به ذهن متبادر می‌سازد. در نگاه تحلیل گران مشخص است که روابط میان عربستان سعودی و قطر بحرانی‌تر از هر وقت دیگری است و دوحه از سوی سعودی‌ها تحریم شده است. در این شرایط طالبان مدتی پیش در دوحه دفتر خود را رسماً تأسیس کرد. قطر در یک سال گذشته سعی کرده با کشور‌های همسایه خود بالاخص ترکیه و ایران روابط دوستانه‌ای برقرار کند تا از رقابت با سعودی جا نماند. دوحه تلاش می‌کند دوستان سعودی‌ها را نیز از آن‌ها جدا کند. حالا با لغو نشست جده و برگزاری آن در دوحه به نظر می‌رسد به اهداف خود نزدیک شده است. سعودی‌ها در حالی که تصمیم داشتند ابتکار عمل در افغانستان را در دست بگیرند و به اصطلاح ناجی صلح بین گروه طالبان و دولت افغانستان باشند، حالا چاره‌ای جزء کنار ایستادن و تماشای مذاکرات در دوحه ندارند.
واکنش احتمالی ریاض
حالا باید منتظر ماند و دید که واکنش سعودی‌ها به این تصمیم طالبان چه خواهد بود؟ خیلی معتقدند که ریاض برای جبران این اتفاق، حربه حمایت از گروه‌های تندرو دیگری بجزء طالبان را انجام خواهد داد، کاری که سعودی‌ها در سوریه نیز انجام دادند و گروه تروریستی – تکفیری جبهه النصره را تقویت کردند تا به واسطه آن دولت مرکزی را تضعیف کنند. در حال حاضر دست عربستان برای بازگشت به میدان مذاکرات صلح بسته است و به هر دری می‌زند تا هرگونه صلحی را در افغانستان به بن بست برساند. در پایان باید خاطرنشان کرد، هرچند طالبان اعلام کرده تمایلی برای مذاکره با دولت افغانستان ندارد، اما به نظر می‌رسد ترجیح داده با کنار گذاشتن شریک سنتی خود (عربستان)، دیگر در زمین سعودی‌ها بازی نکند. امری که به اعتقاد خیلی‌ها شاید بتواند روند صلح در افغانستان را تسریع بخشد و ثبات و صلح در افغانستان را به ارمغان آورد.
سید فرشید کاظمی پیرسرا